Dzieci z cechami ADHD
Dzieci, które są problemem, czy dzieci z problemami?
Przykleja im się etykietki: wiercipięta, świszczypała, urwis, łobuz, gapa. Mówi się o nich „zdolny, ale leniwy”, myśli tylko o niebieskich migdałach”, „ma pstro w głowie”, „nie umie usiedzieć na miejscu”.
W literaturze takie dzieci można odnaleźć w postaciach Tygryska z „Kubusia Puchatka”, Pippi Pończoszanki, Ani z Zielonego Wzgórza czy Tomka Sawyera.
W każdej większej grupie dzieci, prawie w każdej szkolnej klasie można spotkać przynajmniej jedno dziecko z cechami ADHD. Przyjmują rolę „klasowego błazna”, „roztrzepanego profesora”, „agresywnego łobuza” lub wycofują się całkowicie i stronią od kolegów.
Dzieci z cechami ADHD jest około10-12%, ale tylko 2-5% ma prawdziwe ADHD. Dla jednych to jedynie krótki okres spowodowany problemami socjalnymi lub domowymi, dla innych to przedłużający się stan, którego skutkiem są kłopoty w nauce i zaburzone relacje z rówieśnikami. W skrajnych przypadkach może to być depresja, niejednokrotnie prowadząca do całkowitego odizolowania się lub prób samobójczych.
Leczenie ADHD przebiega dwutorowo i w pierwszej fazie obejmuje nie tylko dziecko, ale także jego otoczenie. Dziecku należy stworzyć optymalne warunki rozwoju, jednocześnie konsekwentnie wymagając realizowania zadań dopasowanych do jego możliwości. Warto nauczyć je strategii zachowań, które pozwolą mu, mimo deficytów, radzić sobie z otaczającym je światem.
Drugą możliwością, stosowaną albo równolegle, albo dopiero w razie niepowodzenia wyżej wymienionych metod, jest długie (czasem wieloletnie) leczenie farmakologiczne.
Kiedy pomimo wyraźnych cech ADHD, choroba nie zostanie potwierdzona diagnozą lekarską lub kiedy pomimo leczenia nie da się zaobserwować poprawy, trzeba się zastanowić czy przyczyn dolegliwości dziecka nie należy szukać gdzie indziej.
Cechy ADHD, takie jak:
• zaburzenia koncentracji uwagi
• zaburzenia pamięci
• problemy z zasypianiem
• wahania nastroju
• nadmierna aktywność
• agresja i autoagresja
mogą być związane z innymi chorobami, np. z chorobą tarczycy czy zaburzeniami przemiany materii.
O ile jednak objawy tych chorób są podobne, o tyle sposób leczenia jest absolutnie różny. Niedoczynność tarczycy leczy się, podając brakujące organizmowi hormony. Zaburzenie metaboliczne KPU, podając wypłukiwane z organizmu mikroelementy.
Najczęściej spotykaną chorobą tarczycy (8-10% populacji) jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy typu Hashimoto. W chorobie Hashimoto układ odpornościowy atakuje i „pożera” własną tarczycę. Omyłkowo rozpoznaje jej tkankę jako ciało obce. Następnie wytwarza przeciwciała, które niszczą komórki tarczycy, doprowadzając tym samym do przewlekłego procesu zapalnego i upośledzania jej funkcji, a z biegiem czasu do całkowitego jej zniszczenia.
Aby jednoznacznie stwierdzić chorobę Hashimoto, najczęściej wystarczy przeprowadzenie badania USG tarczycy oraz określenie stężenia przeciwciał anty-TPO we krwi. Badanie poziomu TSH, FT3 i FT4 służy określeniu stopnia niedoczynności tarczycy i ustaleniu odpowiedniej dawki podawanych hormonów.
Najbardziej typowe objawy, które towarzyszą chorobie Hashimoto, to dolegliwości związane z niedoczynnością tarczycy:
• osłabienie, stałe zmęczenie;
• depresyjny nastrój, depresja, ataki lęku i paniki, rozdrażnienie;
• niskie ciśnienie krwi;
• tycie;
• marznięcie, obniżona temperatura ciała;
• osłabienie koncentracji, osłabienie pamięci;
• zaburzenia rozwoju psychicznego i fizycznego u dzieci;
• zaparcia, wzdęcia;
• łuszcząca się i swędząca skóra głowy;
• apatyczny wyraz twarzy, poranne obrzęki wokół oczu;
• zaburzenia osobowości;
W naturalnym przebiegu choroby Hashimoto mogą pojawić się również objawy nadczynności tarczycy, tzw Hashitoxicosis. Jest to związane z tym, że hormony zmagazynowane w niszczonej tkance tarczycy są uwalniane do krwioobiegu w sposób gwałtowny i niekontrolowany. Komplikuje to dodatkowo prawidłowe rozpoznanie choroby, szczególnie w jej wczesnym stadium.
Typowe dolegliwości związane z nadmiarem hormonów tarczycy we krwi i tkankach:
• kołatanie serca, tachykardia;
• wysokie ciśnienie krwi;
• nerwowość, drażliwość;
• osłabienie i bóle mięśni;
• drżenie rąk;
• zaburzenia snu;
• pocenie się, ciepła i wilgotna skóra;
• wilczy apetyt i pragnienie;
• utrata wagi pomimo dobrego apetytu;
• luźne stolce.
Tak jak w przypadku niedoczynności i tu nie wszystkie objawy muszą wystąpić jednocześnie.
Innym schorzeniem wartym omówienia w kontekście ADHD jest KPU (kryptopiroluria).
KPU jest uwarunkowanym genetycznie zaburzeniem metabolizmu hemu, które obserwuje się u około 10% populacji. Kryptopiroluria doprowadza do zubożenia organizmu w cynk, witaminę B6 i mangan. Dzieje się tak, ponieważ powstające podczas syntezy hemu (czerwonego barwnika krwi) pirole tworzą we krwi nierozpuszczalne związki z witaminą B6 i cynkiem.
Prof. Armin Heufelder z Monachium pisze:
„Występuje charakterystyczny związek między kryptopirolurią u dzieci i młodzieży i ADHD. Zwiększone wydalanie piroli wraz z moczem przekonywująco często zauważa się u dzieci z zaburzeniami pamięci krótkotrwałej, brakiem koncentracji uwagi, trudnościami w nauce, dysleksją i brakiem odporności na stres. Wielu terapeutów m.in. Bodo Kukliński wraz z zespołem współpracowników z ośrodka w Rostoku, donosi o spektakularnych sukcesach terapeutycznych przy stosowaniu substytucji cynku, witaminy B6
i manganu”.
Typowe objawy KPU:
• ciągłe bóle mięśni i stawów;
• zaburzenia koncentracji i pamięci;
• niezapamiętywanie snów;
• ciągłe zmęczenie;
• podatność na infekcje;
• nadmierna ruchliwość stawów, hipermobilność;
• zaburzenia trawienia;
• nietolerancja lekarstw;
• niskie ciśnienie krwi.
Dlatego zanim zdecydujecie o długotrwałym leczeniu farmakologicznym waszego dziecka, sprawdźcie, czy jego zaburzenia nie wynikają z innych przyczyn. Poszukajcie informacji o takich chorobach jak choroba Hashimoto czy zaburzenie metaboliczne KPU. Zlećcie badanie tarczycy waszego dziecka, przeprowadźcie test-ankietę KPU i ewentualnie badanie moczu – HPU-Urintest®.
Artykuł powstał na podstawie książek „Jak żyć z Hashimoto?” i „Jak żyć z KPU?” wydanych przez
Pro Medica Media sp. z o.o. oraz artykułu prof. dr med. Armina Heufeldera.
Bliższe informacje na temat choroby Hashimoto i KPU znajdziecie też na stronie
Pro Medica Media sp. z o.o. www.hashimoto.pl